امروزه کسب‌وکارها به شدت نیاز به راه‌حل‌های هوشمندانه و کارآمد برای مدیریت خدمات خود دارند. یکی از بهترین روش‌ها برای دستیابی به این هدف، استفاده از چارچوب‌های جهانی مانند ITIL است. چارچوبی که تاکنون چندین نسخه از آن عرضه شده و همکنون در نسخه ۴ بسر می‌برد...

اگر به دنبال تحول و بهبود مستمر در فرآیندهای خدماتی خود هستید، مدانت با ارائه مشاوره و پیاده‌سازی اصول ITIL به شما کمک می‌کند تا از پتانسیل کامل سازمان خود بهره‌برداری کنید. در اینجا، به مقایسه نسخه‌های ITIL 3 و ITIL 4 خواهیم پرداخت و نشان خواهیم داد که چگونه تغییرات این دو نسخه می‌تواند به شما در رسیدن به کارایی بیشتر و بهبود خدمات کمک کند.

تغییرات نمودار نمایشی ITIL

برای درک تغییرات در ساختار و فرآیندهای ITIL 3 و ITIL 4، می‌توان نمودارهای زیر را بررسی کرد که تفاوت‌های کلیدی در هر نسخه را نشان می‌دهند:

1. نمودار ITIL 3: چرخه حیات سرویس

در ITIL 3، فرآیندها به پنج مرحله اصلی تقسیم می‌شوند که به‌صورت چرخه‌ای و تکراری اجرا می‌شوند:

• استراتژی خدمات (Service Strategy)
• طراحی خدمات (Service Design)
• انتقال خدمات (Service Transition)
• عملیات خدمات (Service Operation)
• بهبود مستمر خدمات (Continual Service Improvement)

این مراحل به ترتیب در یک حلقه مستمر اجرا می‌شوند و هرکدام از فرآیندها برای رسیدن به بهبود و کارایی در خدمات IT طراحی شده‌اند.

2. نمودار ITIL 4: زنجیره ارزش خدمات

در ITIL 4، ساختار از فرآیندهای مرحله‌ای به یک مدل مبتنی بر "زنجیره ارزش خدمات" تغییر کرده است. این مدل منعطف‌تر و چابک‌تر است و شامل اجزای زیر می‌شود:

• فرآیندهای پشتیبانی‌کننده (Governance)
• طراحی و تحویل خدمات (Service Design and Delivery)
• مدیریت تغییرات و تعاملات (Change Management and Engagement)
• ایجاد ارزش (Value Creation)

نمودار ITIL 4 به جای مراحل ثابت، بر فعالیت‌های مرتبط با ایجاد، تحویل و بهبود ارزش خدمات تمرکز دارد و ارتباطات و تعاملات را به عنوان اجزای کلیدی در نظر می‌گیرد. این تغییرات نشان‌دهنده تغییر رویکرد از فرآیندهای متوالی به تعاملات پویا و تیمی است.

مقایسه تغییرات:

• ITIL 3: مدل فرآیندمحور، مراحل مشخص با تأکید بر کارایی و ساختار.
• ITIL 4: مدل سیستم‌محور، تأکید بر تعاملات، همکاری و ایجاد ارزش از طریق زنجیره ارزش خدمات و چابکی.

این تغییرات نمایانگر تحول در نحوه مدیریت و بهبود خدمات IT از یک مدل سنتی به یک مدل منعطف‌تر و نوآورانه‌تر است که به سازمان‌ها امکان می‌دهد سریع‌تر به نیازهای مشتری و تغییرات بازار پاسخ دهند. برای مقایسه ITIL 3 و ITIL 4، می‌توان به تفاوت‌های کلیدی در رویکردها، ساختارها و فرآیندهای آن‌ها اشاره کرد. در ادامه جدول مقایسه‌ای از نسخه‌های ITIL 3 و ITIL 4 آورده شده است:

در نتیجه، ITIL 4 با رویکردی بازتر و چابک‌تر، نسبت به ITIL 3 به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که به راحتی ارزش بیشتری از فناوری اطلاعات استخراج کنند و به طور مؤثرتری با تغییرات محیطی سازگار شوند. ITIL 4 برای پاسخگویی به نیازهای دنیای دیجیتال و مدرن طراحی شده است و تمرکز بیشتری بر تجربه مشتری و خدمات دیجیتال دارد.

مقایسه فرایندهای ITIL v3 با ITIL4

در جدول زیر، فرآیندهای اصلی در ITIL 3 و ITIL 4 مقایسه شده‌اند. این جدول تفاوت‌ها و شباهت‌ها را بین فرآیندهای هر نسخه نشان می‌دهد:

در ITIL 4، فرآیندهای موجود در ITIL 3 همچنان وجود دارند، اما نحوه مدیریت و اجرای آن‌ها به رویکردی بیشتر تطبیقی و مبتنی بر ارزش تبدیل شده است. برخلاف ITIL 3 که بیشتر فرآیندمحور بود، ITIL 4 بر همکاری بین تیم‌ها و ایجاد ارزش از طریق زنجیره‌های ارزش تمرکز دارد.