چرا ۵ تا چرا؟
تکنیک 5 Why به این دلیل به نام «پنج چرا» شناخته میشود که معمولاً این تعداد پرسش برای رسیدن به ریشه یک مشکل کافی است. با این حال، تعداد دقیق پرسشها ممکن است بسته به وضعیت خاص و پیچیدگی مشکل متفاوت باشد. در زیر به مزایا و معایب تعداد مختلف پرسشها اشاره شده است:
- کفایت در عمقکاوی: 5 چرا معمولاً به اندازه کافی عمیق است تا به ریشه مشکل برسد، بدون اینکه بیش از حد پیچیده یا زمانبر شود.
- ساده و قابلفهم: این روش برای تیمها و افرادی که با آن آشنا نیستند، ساده و قابلفهم است و به راحتی قابل اجرا است.
- استانداردسازی: این تعداد پرسش به عنوان یک استاندارد در بسیاری از سازمانها مورد قبول است و به ایجاد یک روش متداول در تحلیل مشکلات کمک میکند.
- تکنیک 5 Why و نمودار استخوان ماهی (Fishbone Diagram) هر دو ابزارهای مفیدی برای تحلیل و شناسایی ریشههای مشکلات هستند، اما روشها و کاربردهای متفاوتی دارند. در زیر به مقایسه این دو تکنیک پرداخته شده است:
ویژگی | تکنیک 5 Why | نمودار استخوان ماهی |
روش | پرسش و پاسخ (چرا؟) | ترسیم بصری با شاخههای مختلف |
عمقکاوی | معمولاً تا 5 بار پرسش | بررسی همزمان چندین علت و ریشه مشکل |
کاربرد | مناسب برای مشکلات ساده و متوسط | مناسب برای مشکلات پیچیده با عوامل متنوع |
سادهسازی | به سادگی میتوان آن را اجرا کرد | نیاز به زمان و تلاش بیشتر برای ترسیم دقیق |
تحلیل بصری | تحلیل عمدتاً متنی و خطی | تحلیل بصری و جامع از عوامل مختلف |
تجزیه و تحلیل علتها | تمرکز بر یک مشکل خاص و علل آن | شناسایی و تجزیه و تحلیل چندین عامل همزمان |
توسعه اقدامات اصلاحی | شفافیت در شناسایی ریشه مشکل | کمک به شناسایی و اولویتبندی اقدامات بر اساس عوامل مختلف |