مثال از تحلیل علت و معلول مشکل در روش تصمیم‌گیری و حل مشکل Kepner-Tregoe Analysis
فرض کنید یک کارخانه تولیدی با مشکل خرابی مکرر یکی از ماشین‌آلات خود مواجه شده است. مراحل تحلیل علت و معلول در این مثال به این شکل خواهد بود:
- تعریف مشکل: دستگاه X به طور مکرر از کار می‌افتد.
- پرسش‌های کی، کجا، چه چیزی، چه زمانی و چگونه؟
- چه چیزی: دستگاه X
- کجا: در خط تولید A
- چه زمانی: زمانی که دما از 30 درجه سانتی‌گراد بالاتر می‌رود.
- شدت: خرابی‌ها باعث توقف کامل خط تولید می‌شود.
- تحلیل اختلافات: در شرایطی که دما کمتر از 30 درجه است، دستگاه بدون مشکل کار می‌کند. به محض اینکه دما بالا می‌رود، مشکل ایجاد می‌شود.
- فرضیه‌ها: دمای بالا ممکن است باعث خرابی قطعات الکترونیکی در دستگاه شود.
- تست فرضیه‌ها: بررسی قطعات نشان می‌دهد که سیستم خنک‌کننده دستگاه خراب است و در دمای بالا کار نمی‌کند.
- شناسایی علت اصلی: سیستم خنک‌کننده خراب علت اصلی مشکل است.
- اقدامات اصلاحی: تعمیر یا تعویض سیستم خنک‌کننده و بررسی دوره‌ای آن برای جلوگیری از بروز مجدد مشکل.
مزایای تحلیل علت و معلول در روش Kepner-Tregoe
- پیشگیری از حل‌های موقتی: این روش به شناسایی علت‌های واقعی می‌پردازد و از رفع موقت مشکلات جلوگیری می‌کند.
- کاهش احتمال تکرار مشکل: با یافتن و رفع علت‌های ریشه‌ای، احتمال بازگشت مشکل به حداقل می‌رسد.
- بهبود فرآیندهای کسب‌وکار: این تحلیل به بهبود کلی فرآیندها و سیستم‌ها کمک می‌کند و کارایی را افزایش می‌دهد.
- افزایش دقت و صحت: به دلیل تمرکز بر شواهد و داده‌های واقعی، تحلیل دقیق‌تر و تصمیمات موثرتری گرفته می‌شود.
تحلیل علت و معلول در روش Kepner-Tregoe یک فرآیند ساختاریافته است که با تمرکز بر شواهد و داده‌ها به شما کمک می‌کند علت‌های واقعی مشکلات را شناسایی کنید و راه‌حل‌های موثری ارائه دهید.
برای تست فرضیه در فرآیند Kepner-Tregoe (KT)، از ابزارهای مختلفی استفاده می‌شود تا بتوان فرضیه‌ها را با دقت ارزیابی کرد و مشخص کرد کدام یک به درستی علت مشکل را توضیح می‌دهد. این ابزارها می‌توانند بر اساس نوع مساله، داده‌های موجود، و صنعت مورد استفاده متفاوت باشند. در جدول زیر برخی از ابزارهای رایج برای تست فرضیه در روش KT آورده شده است:
| ابزار تست فرضیه | کاربرد | مزایا |
| تحلیل داده‌ها | بررسی داده‌های موجود (مانند تاریخچه عملکرد، لاگ‌های سیستم) برای تست فرضیه | تحلیل دقیق بر اساس داده‌های واقعی و شواهد مستند |
| آزمایش عملی | اجرای آزمایش‌های واقعی برای مشاهده نتایج (تغییر متغیرهای عملیاتی یا محیطی) | امکان مشاهده نتایج واقعی و تجربی در شرایط کنترل‌شده |
| شبیه‌سازی (Simulation) | استفاده از نرم‌افزارها یا مدل‌سازی برای تست فرضیه‌ها در شرایط مجازی | کاهش هزینه‌ها و ریسک‌ها در محیط‌های آزمایشگاهی یا پیچیده |
| مصاحبه و نظرسنجی | دریافت نظرات کارشناسان و کارکنان در مورد فرضیه‌های ممکن | دریافت دیدگاه‌های متفاوت و کشف نشانه‌های بالقوه جدید |
| تحلیل علت و معلول (Fishbone Diagram) | استفاده از دیاگرام استخوان ماهی برای شناسایی و بررسی علت‌های مختلف | تجسم واضح‌تر روابط علت و معلولی بین مشکل و عوامل دخیل |
| نمودار پارتو (Pareto Chart) | شناسایی علت‌های اصلی از طریق تمرکز بر عوامل موثرتر و پرتکرار | کمک به اولویت‌بندی فرضیه‌ها بر اساس تاثیر و فراوانی |
| چک لیست‌ها | استفاده از چک لیست‌های استاندارد برای ارزیابی فرضیه‌ها | ساختاردهی به فرآیند بررسی و جلوگیری از نادیده‌گرفتن جنبه‌های مهم |
| تجزیه‌وتحلیل روندها (Trend Analysis) | بررسی روندهای گذشته برای پیش‌بینی و ارزیابی علل احتمالی مشکلات | مشاهده تغییرات و تطبیق فرضیه‌ها با شرایط تاریخی |
| آزمون فرضیه‌های آماری | استفاده از روش‌های آماری برای آزمایش فرضیه‌ها در مسائل کمی | دقت بالا در تجزیه‌وتحلیل داده‌های کمی و عددی |
| تست A/B | مقایسه دو یا چند سناریو با تغییر متغیرها برای مشاهده تأثیرات مختلف | مقایسه مستقیم و مشاهده تفاوت‌های عملی بین سناریوها |
| نمودار جریان فرآیند (Process Flowchart) | شناسایی مراحل مشکل‌ساز در فرآیند و ارزیابی فرضیه‌های مربوط به آن‌ها | تجسم بهتر فرآیند و شناسایی نقاط گلوگاهی |
ادامه مطلب در صفحه بعدی...
